ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը իրավական ակտերի միասնական հարթակում հանրային քննարկման է ներկայացրել եկամտային հարկի միջոցով առկա ուսուցմամբ մագիստրատուրայի, ասպիրանտուրայի և օրդինատուրայի սովորողների ուսման վարձավճարի փոխհատուցման կարգի և մասնագիտությունների ցանկի փոփոխության նախագծերը:
Առաջարկվող նոր կարգավորումներով հստակեցվել են եկամտային հարկի գումարների վերադարձի համար դիմելու ժամկետները, ինչպես նաև նախատեսվել է անմիջապես բուհին դիմելու պարտավորություն՝ ի տարբերություն դեռևս գործող կարգավորման, երբ ուսանողը դիմում է ՊԵԿ:
Սահմանվել է, որ ուսանողներն իրենց վճարած ուսման վարձավճարի չափով եկամտային հարկի գումարների վերադարձման նպատակով դիմումներն ու համապատասխան փաստաթղթերը ներկայացնում են բուհի ռեկտորին: Հաջորդ կուրս փոխադրվելուց կամ կրթական ծրագրով ուսումնառությունը ավարտելուց հետո դիմումները և փաստաթղթերը պետք է բուհի ռեկտորին ներկայացվեն սեպտեմբերի 1-15-ը կամ մարտի 1-15-ը ընկած ժամանակահատվածում: Միաժամանակ, ըստ նախագծի, եթե սահմանված ժամկետներում ուսանողը բուհում դիմում չի ներկայացնում, ապա կարող է դիմել հաջորդող երկու տարիների ընթացքում:
Ուսանողների տվյալները հավաքելուց հետո բուհերը դրանք սահմանված ձևաչափով ներկայացնում են կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն: Նախարարությունը փաստաթղթերի ուսումնասիրությունից և ուսման վարձի փոխհատուցման իրավունքի հաստատումից հետո համապատասխան տեղեկատվությունը (փաթեթը) ներկայացնում է Պետական եկամուտների կոմիտե՝ փոխհատուցման նպատակով: Եկամտային հարկը վերադարձվում է ուսանողի փաստացի վճարած ուսման վարձի գումարի չափով:
Առաջարկվող նոր ընթացակարգը հնարավորություն կտա հարկային մարմիններին խուսափելու ռեսուրսների և աշխատաժամանակի հավելյալ ծախսից՝ հաշվի առնելով, որ եկամտային հարկի գումարների վերադարձի իրավունքի հավաստիության համար ՊԵԿ-ը ստիպված էր լինում ուսումնասիրել փաստաթղթերը և դրանց առնչվող հանգամանքները, կատարել հարցումներ և այլն: Նախկինում գործող կարգավորումը, նշված հանգամանքներով պայմանավորված, որոշակի խնդիրների և տարընկալումների տեղիք էր տալիս:
Մասնավորապես, տարընկալումները վերաբերում են ուսումնական տարվա տևողության հաշվարկներին: Բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում ուսումնական տարվա սկիզբն ու ավարտը սահմանվում են ուսումնական պլաններով, և հաճախ, կախված կրթական ծրագրից, դրանք տարբեր են:
Ընդունվելուց հետո կարգը կտարածվի նաև մինչև նոր որոշման՝ ուժի մեջ մտնելը եկամտային հարկի վերադարձի համար հարկային մարմին դիմած ուսանողների վրա: Նրանց համար կկատարվի վերահաշվարկ:
Եկամտային հարկից ուսման վարձավճարի փոխհատուցման իրավունքից օգտվելու համար առաջարկվում է հաստատել մասնագիտությունների նոր ցանկ, որում ընդգրկված են արվեստի, կրթության, բնագիտամաթեմատիկական, հումանիտար, սոցիալական, ՏՀՏ, գյուղատնտեսության և այլ ոլորտների նոր մասնագիտությունները: Նշենք, որ կարգը տարածվում է Հայաստանի Հանրապետությունում հավատարմագրված բարձրագույն ուսումնական հաստատությունների՝ նշված ցանկի մասնագիտություններից որևէ մեկով մագիստրատուրայի, ասպիրանտուրայի և օրդինատուրայի կրթական ծրագրերով առկա ուսուցմամբ սովորողների վրա:
